Het Eurovisiesongfestival is weer voorbij. We mogen met trots terugkijken op een tiende plaats die maar weinigen hadden voorspeld. Het leek weer maar eens een jaar te worden waarin Eurosong met weinig media-aandacht weer op de achtergrond zou verdwijnen tot volgend jaar, maar deze keer was het verrassend genoeg anders. Afgelopen zaterdag keken maar liefst anderhalf miljoen kijkers naar de finale van het Eurosongfestival op Eén, dat is meer dan 10 procent van de voltallige Belgische populatie.
We kunnen wel stellen dat Laura Tesoro heel wat Belgen verbaasde met haar fantastische performance. Alle voorspellingen wezen erop dat ze niet eens de finale zou halen. Toen ze die dan wel haalde claimden diezelfde voorspellers dat ze ergens onderaan de lijst zou hangen. Niets was minder waar. Dat ze de Belgen heeft kunnen warm maken om massaal naar de finale te kijken is iets dat niet meer voorviel sinds 2004 met Xandee.
Oekraïne als onverdiende winnaar
Maar hadden we het niet nog beter kunnen doen als het festival van het Europese lied niet opnieuw zo politiek geladen was? Oekraïne was zeker en vast niet de verdiende winnaar op technisch vlak en de reacties op de officiële Eurovision website liegen er niet om. “De regels moeten opnieuw veranderd worden, de jury speelde politieke spelletjes”, “het winnende liedje moet geliefd zijn door alle landen, daar gaat het toch om?” en “ik herinner mij niets meer van het liedje, buiten een schreeuwende vrouw op het podium dat perse de geschiedenis van haar land erbij moest halen”. Maar de Oekraïners zelf verdedigen zich met trots. Vele vinden dat het een slimme zet was om de armoede en repressie van haar land als onderwerp van een liedje te nemen dat door miljoenen mensen zou gehoord worden. Ook is muziek altijd al een uiting van een emotie geweest en deze keer een politiek geladen emotie, die de visie van een volk in onderdrukking weergeeft, volgens de Oekraïners.
Het straffe aan het verhaal is dat volgens de reglementen van het Eurovisie Songfestival liedjes met een politieke lading verboden zijn. Zo werd een kandidaat uit Georgië in 2009 gediskwalificeerd omdat hij de spot dreef met president Poetin. Een deelnemer uit Oekraïne moest in 2005 de tekst aanpassen omdat hij het lijflied van de Oranjerevolutie zong. Maar ditmaal kroop het lied van Oekraïne door de mazen van het net, omdat het gebaseerd zou zijn op een geschiedenis en niets te maken heeft met huidige politieke spanningen. De organisatie heeft toch een pokerface moeten opzetten tijdens de selectie om hiermee weg te kunnen komen.
Hertelling van de resultaten?
Nu komen er stemmen op dat het hele spel doorgestoken kaart was, met zelfs eisen tot een hertelling. De organisatie wordt beschuldigd van oneerlijkheid, fraude en politieke spelletjes. Maar door het 50/50 puntensysteem kloppen de resultaten wel degelijk. Een combinatie van televotend Europa en hoge punten van de vakjury loodsten Oekraïne naar de overwinning. Dan kan je nog stellen dat die vakjury frauduleus was: mensen hebben massaal gestemd voor ‘1944’ en daar kan je niet tegenop. Oost-Europeanen zijn weidverspreid over Europa door migratie, dus het is niet onmiddellijk een verrassing dat die hoge punten uit verschillende landen komen. Daarbovenop zijn er ook veel Russen die Oekraïne via een stem anoniem wilden steunen tijdens de huidige spanningen.
Aan het einde van het verhaal kunnen we simpelweg niet voorkomen dat een winnaar niet altijd de verdiende winnaar is op muzikaal vlak. Zelfs met een eerlijke vakjury stemmen mensen vaak op iets waarmee ze vertrouwd zijn, kijk maar naar de jaarlijkse punten van België voor Nederland en omgekeerd. Dat een uitslag dus niet altijd de beste zanger of zangeres van de avond is, valt simpelweg niet te voorkomen. Maar misschien had de organisatie wel twee keer kunnen nadenken voor ze dit liedje toelieten in de competitie, niet?