Anne Marie Van Broeck

Hebt u het al eens meegemaakt? U gaat op bezoek bij, of u zit samen met, een aantal mensen die u niet echt kent en belandt plots in een zeer ongemakkelijke situatie waarvan u denkt : “Oei! Waar ben ik nu in verzeild geraakt? En hoe kan ik hier, liefst zo snel mogelijk, beleefd vertrekken?” Zo voelen Nick en Honey zich, wanneer ze om 2 uur ’s nachts bij George en Martha nog een nightcap gaan drinken en de hel losbarst tussen de gastheer en de gastvrouw. En ook al willen ze weg, de gastheer laat het niet toe … Het lijkt een beetje het “You can check-out any time you like, but you can never leave” uit de song Hotel California van The Eagles.

“Who’s Afraid of Virginia Woolf”, een klassiek huwelijksdrama, geschreven door Edward Albee, is een stuk van weinig daden, maar heel veel woorden. Woorden, meestal eerder beledigingen, verwijten en vernederingen die de personen elkaar naar het hoofd gooien; het zijn verbale martelingen. De huiskamer waar de hele voorstelling plaats vindt, is het slag- en slachtveld van deze oorlog.

Het echtpaar sleurt in deze ruzie alles wat op hun weg ligt, mee, dus ook Nick en Honey. Het jonge paar is niet enkel getuige, maar wordt meegezogen en gebruikt in deze ruzie, boodschappen worden via hen gecommuniceerd, zij zijn pionnen in de strijd (bijvoorbeeld om de jaloersheid van George op te wekken), maar ook hun geheimen worden onthuld en hun zwakten worden pijnlijk aan de kaak gesteld.

Achter en tussen al deze woorden, worden de diepere karakters, verhalen en geheimen van deze vier personen zichtbaar. De frustraties, ontgoochelingen en teleurstellingen, in elkaar, maar ook in zichzelf; de diepe haat, het spiegelbeeld van een even intense liefde (“Er is maar één man met wie ik gelukkig ben”, zegt Martha, en tegen alle verwachtingen in noemt ze vervolgens George); de oh zo vertrouwde spelletjes die in een relatie worden gespeeld; de verzinsels die men zichzelf, de ander en de buitenwereld wijsmaakt, het komt allemaal aan bod.

Als de tekst niet zo agressief was, zou het soms komisch kunnen zijn, want er zit ook humor in de tekst; vaak net die extreem scherpe uitspraken verwekken gelach (zoals bij het weinig flatterende “lieverd, als je een dier was, liet ik je inslapen”).

En wij, de toeschouwers, kijken en huiveren mee. Ook als publiek wil je soms wel weggaan, maar de acteurs hebben je nodig, en je blijft zitten. Het stuk uit 1962 heeft de tand des tijds meer dan doorstaan, en kan ook vandaag de dag nog zeer boeien. Het stuk is dus een klassieker, en Hummelinck Stuurman heeft er inmiddels zelfs een theatertraditie van gemaakt om het stuk elke vijf jaar te brengen met een andere regisseur en nieuwe cast. Dit keer viel de eer aan Johan Doesberg, die het stuk bewerkte en regisseerde.

Dragan Bakema en Yara Alink zijn het jongere koppel Nick en Honey, en het stuk kan niet zonder hen, maar het zijn voornamelijk Carine Crutzen en Warre Borgmans die de voorstelling dragen. Zij nemen het op zich om Martha en George te vertolken. En wat een titanenwerk! Het gaat me dan niet zozeer om de tijdsduur (de voorstelling liep over iets meer dan 2 uur, een “verkorte” versie - want aanvankelijk duurde het stuk meer dan drie uur- dankzij het feit dat er aan één stuk zonder pauze werd doorgespeeld), noch om de massale tekst die vertolkt werd, maar voornamelijk over de acteerprestatie zelf. Alle emotionele registers werden opengetrokken: verbittering, woede, cynisme, sarcasme, … Bijvoorbeeld Martha/Carine ziet men het ene moment als tierende vrouw, dan weer als verleidster, als gevoelige vrouw, als ontgoochelde vrouw wegens haar eigen falen, of snikkend, … Heel groot soms en dan weer heel klein… En ook Warre Borgmans …. Wat een prestatie! Bovendien wordt in een ontzettende snelheid van de ene emotie naar de andere overgeschakeld. Het lijkt me dan ook een uitputtingsslag voor de acteurs.... Chapeau!

En voor zij die het zich ook afvragen: de titel van het stuk “Who's Afraid of Virginia Woolf?” is een woordspeling, en verwijst naar het liedje “Who's Afraid of the Big Bad Wolf?” (Wie is er bang voor de Grote Boze Wolf?). Ik vond verschillende interpretaties waarom men schrik van Virginia Woolf, een Engelse auteur uit de eerste helft van de 20ste eeuw, zou kunnen/moeten hebben. Eén ervan verwijst naar het feit dat zij in haar werk vaak probeerde de waarheid van de menselijke ervaring, emotie en gedachte te onthullen, dus alles wat net (deze) koppels proberen te verbergen….

De voorstelling stond al sinds februari op de planken in Nederland, en er zijn daar nog enkele speeldata, om tenslotte te eindigen op 31 mei in het Capitole in Gent.

Krijg het laatste FrontView Magazine nieuws in je Facebook nieuwsoverzicht:

Praktische informatie

Artiest / titel:: 
Wie is er bang voor Virginia Woolf
Datum: 
6 mei 2017
Locatie: 
Arenbergschouwburg
Meer informatie