Ooit, in een ver verleden, zat ieder Vlaams gezin met wat chips, een pintje en veel enthousiasme voor de buis voor het Eurovisiesongfestival. Nu krijgt het spektakel, traditiegetrouw met een tikje kitsch en politieke nasmaak, niet meer dezelfde aandacht. Enkele maanden voor het festival zien we amper info verschijnen op Vlaamse media. Dat we ons de laatste jaren zelfs niet meer voor de finale kunnen kwalificeren zal zeker een van de redenen tot desinteresse zijn. Of heeft Eurovision gewoon zijn beste jaren gehad?
Het festival begon ooit met de gedachte om na de wereldoorlog de Europese landen weer in verbinding te brengen met elkaar door middel van muziek. Het allereerste Songfestival werd in 1956 gehouden met 7 deelnemende landen. België deed toen al mee, samen met Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Nederland, Duitsland en Zwitserland. Lange tijd was het zelfs verplicht dat de deelnemers in de taal van hun land zongen. Maar het Songfestival maakte doorheen de tijd heel wat veranderingen door. Zo deden landen als Marokko, Israël en Australië al eens mee (die lagen dacht ik toch net iets buiten Europa) en zingen de meeste deelnemers nu gewoon in het Engels. Ook werd er vroeger opgetreden met een live orkest, wat nu vervangen is door een bandje. De allergrootste verandering is waarschijnlijk die van de televoting geweest, hoewel er na veel protest vanaf dit jaar weer deels een vakjury aan te pas zal komen, in de hoop het geven van ‘politieke puntjes’ wat te onderdrukken.
Maar is het door deze vele veranderingen dat de magie van het spel voor de Belgen verloren is gegaan? Vorig jaar, tijdens de editie van 2015 gingen de Belgische kijkcijfers sinds 2004 weer eventjes naar omhoog, met een 600.000 tal kijkers op Eén. De voorbije tien jaar waren die cijfers enkel maar gedaald. Dat dat aantal minder is dan The Sky is The Limit op VIER, zegt wel voldoende. En dat die lichte stijging vooral te maken had met het feit dat de winnares een baard had en Loïc Nottet als Belgische inzending na jaren nog eens de finale haalde, kunnen we niet ontkennen. Het enthousiasme bij de gemiddelde Vlaming is ver te zoeken. Dat België tot nu toe nog maar een enkele keer gewonnen heeft, met 57 deelnames, kan misschien een reden zijn. De voorbije 10 jaar kwalificeerden ze zich amper 3 keer voor de finale. Daarbijkomend houdt de afwisseling tussen de Vlaamse en Waalse omroep als gastomroep de interesse niet echt warm, Vlamingen stemmen niet af op de RTBF en Walen niet op Eén.
Nochtans is het Eurovisiesongfestival bijvoorbeeld in Australië immens populair – ook al mag het land niet eens deelnemen omwille van logische geografische redenen. De kijkcijfers zijn ongezien en Australië deed er alles aan om toch eens een keertje te mogen deelnemen. Dit gebeurde dan ook een uitzonderlijke keer. Het festival is er al jaren zo populair omdat de Australiërs er maar al te graag een rariteitenkabinet van maken, met twee comedians als commentatoren die de ene zanger na de andere tot karikatuur kapulteren. Misschien nemen wij het als Belgen allemaal te serieus? We kunnen niet tegen ons verlies, dus kijken we dan maar niet? Een mix tussen het dalen van de interesse door jaren van verlies en het stijgen van het kitsch gehalte lijkt vooral de oorzaak te zijn. Het festival is niet voor niets het meest populair onder de gay community. 98% van de aanwezige mannelijke pers zijn homo’s. Het festival is een sterke stem voor homofobe landen als Rusland, maar tegelijk hebben glitter-acts als Verka Serduchka en Conchita Wurst de doorsnee Vlaamse kijker misschien weggejaagd. Is het hele gebeuren nog wel serieus genoeg? Dat we dit jaar een naakte zanger met dansende wolven mogen verwachten vanuit Belarus is misschien een antwoord op die vraag.
Of Laura Tesoro het dit jaar beter zal doen valt nog af te wachten. We spelen in op glitter, enthousiasme en simpele lyrics en duidelijk niet op originaliteit. Als we de bookmakers mogen geloven is Rusland de gedoodverfde winnaar en België... dat bengelt daar ergens onderaan de lijst. Laten we volgende maand dus vooral genieten van de show, de glitter and glamour, zonder verwachtingen. (Alexia Simons)